Officieel geïntroduceerd op 12 januari 1984, maar niet eerder uitgeleverd dan april 1984: de Sinclair ql computer (met dongle). Bedoeld als opvolger van de ZX Spectrum, maar helaas in de verste verte niet even populair geworden.
Ik vind de ql een mooi voorbeeld van hoe je op industrieel engineering gebied sommige dingen heel goed kunt regelen en tegelijk andere dingen kunt vergeten, of hoe een sprong tegelijkertijd te ver kan zijn en niet ver genoeg.
Voor de ql maakte ik onder andere een 68000-assembler in QBasic en een tekstverwerker in assembler.
De ql werd in de markt geen succes. Voor mij was de ql de tussenstap tussen Spectrum en pc. In die tijd maakten Nederlanders meestal juist de overstap van de diverse 8-bit computers naar een pc-clone, wat een veel luxere machine was met veel potentieel. Ik vond die overstap een moedige beslissing, want een clone was weliswaar de helft goedkoper dan een originele pc van ibm, maar tegelijkertijd nog steeds een paar keer zo duur als de duurste 8-bitter.
Als ik nu filmpjes van de ql zie op YouTube, dan valt me op hoe ontzettend langzaam het scrollen van het beeld toen was — maar dat was destijds normaal voor elk grafisch scherm. De ql zat in elk geval vol goede ideeën die pas jaren later ook een plaats vonden in de pc. De ql had bijvoorbeeld van begin af aan niet alleen een kleurenscherm met grafische windows, maar ook multitasking — features die de veel duurdere pc pas 6 (zes!) jaar later in Windows 3 kreeg.
Prijzen genoemd in deze video:
| ibm pc | £3.325 |
| Apple Mackintosh | £2.698 |
| bbc B | £1.632 |
| Sinclair ql | £698 |
De koers van het engelse pond was in die tijd ongeveer 3 tot 3½ gulden, pakweg anderhalve euro. In 1984 was het gemiddelde besteedbare inkomen in Engeland £7.865 per persoon per jaar (ongeveer de helft van nu).
Als…
Als Sinclair in zijn computers na de zx81 had gekozen om steeds een extra Z80 cpu toe te voegen, in plaats van de ula en in plaats van over te stappen op een 16-bitter, dan had de wereld er nu heel anders uitgezien.
Het doel van de ontwerpen van Sinclair was om een computer te maken die zo goedkoop was, dat iedereen er een kon kopen. Hij had de markt „gemaakt” met de zx81 en de zx Spectrum — en toen wilde de consument wat duurders.
Links
QL
- https://en.wikipedia.org/wiki/Sinclair_QL;
- De Nederlandse ql folder zoals gemaakt door Compac in Kortenhoef;
- oldcomputers.net: schermprints en foto’s van de binnenkant van de ql.
- Your Spectrum – ql User Index
- Verzameling foto’s van een van de originele ontwerpers van de ql
Sinclair
- www.sinclair-research.co.uk
de huidige homepage van Sinclair Research; - De plaats van de Sinclair ql in mijn leven;
- Mijn andere artikelen over Sinclair computers.
blafhert 
De tijd gaat verder en de officiële introductie is vandaag precies 30 jaar geleden. Ter gelegenheid hiervan schreef het Britse The Register een nieuw artikel over de ontwikkeling van de ql. Voor dit verhaal heeft de auteur de oorspronkelijke ontwikkelaars gesproken. Ze vertellen onder andere dat ze destijds met Microsoft in zee hadden willen gaan.
Bijzonder om te lezen hoe ver deze mensen toen hun tijd vooruit waren — of misschien wel hoe weinig er in al die jaren veranderd is.
Er bestaan diverse ql emulators en die werken best goed. QLAY draait in Wine onder Ubuntu op mijn 5 jaar oude pc veel sneller dan de originele ql.
Je kunt de QL ook nabouwen in een MiST systeem, dat draait op een Altera Cyclone FPGA chip (het is een FPGA, niet een processor). Altera is tegenwoordig van Intel.
De MiST QL is tegenwoordig (na wat optimalisaties) ongeveer 2 keer zo snel als de originele QL.