De boekhoudmachine

Waar komt het ontwerp van het Excel werkblad vandaan, waarom rekenen ze in kolommen? De programmeurs van VisiCalc (1979) en Lotus 1-2-3 (1983) hebben ongetwijfeld inspiratie gehaald uit mechanische boekhoudmachines van die tijd.

En ook op een lager niveau vormde de boekhoudmachine inspiratie: het principe van de accumulator en registers was al bekend bij de boekhoudmachine en is later overgenomen in zo’n beetje elke microprocessor.

Bij een boekhoudmachine zijn tabstops de basis voor wat je het programma zou kunnen noemen. Het programma is 1 regel lang, wordt gevormd door rijen van metalen pinnetjes, de positie in het programma loopt synchroon met de positie van de printkop. Net als in Excel, zijn soms „onzichtbare” kolommen nodig om een tussenresultaat te berekenen.

NCR model 11KNS

Demonstratie van machine-boekhouden op een wat kleinere machine:

Video: NCR model 11KNS accounting machine mode

Ascota 170

Voor een groot bedrijf moet het natuurlijk allemaal wat sneller en wat uitgebreider en daarvoor kon je in die tijd in Oost-Duitsland een mooie machine kopen.

Hier zie je de machine de vierkantswortel van 2 berekenen:

Video: Ascota 170 mechanical computer calculates square root

Het programma zit verstopt achter het papier waar hij op print. In dit filmpje zie je een uitgebreidere demonstratie en uitleg over de werking. Je ziet ook de optionele numerieke coprocessor, voor het uitvoeren van vermenigvuldigingen.

Video: Computermuseum R.E.C.H.E.N.W.E.R.K Halle
/ 01:43 Buchungsautomat Ascota 170/45

De nieuwprijs van deze machine in de jaren ’50 was 8000 Ost-Mark, gecorrigeerd naar inflatie en volgens de officiële 1:1 koers met de D-Mark, zou dat nu ruim 22000 euro zijn.

Het standby stroomverbruik van deze machine zou zo’n 80 Watt geweest zijn. Jaren later zou Ascota chipgebaseerde microcomputers gaan maken onder de merknaam Robotron.

Links

Meer retrocomputer december nostalgie:

1. Computer Reset: vindplaats van oude computers (2023)
2. Apparaten, oud maar vertrouwd (2023)
3. Op de vierkante millimeter (-papier) (2023)
4. De boekhoudmachine (2023)
5. Modernste informatietechnologie (demo) (2023)
6. Werken met een antieke rekenmachine (2023)
7. Engeland stapt over op decimaal geld (2023)
8. Mainframe computer als hobby (2021)
9. Nostalgie 2021: thuiscomputers (2021)
10. De computer die je nooit gehad hebt (deel 2) (2018)
11. De computer die je nooit gehad hebt (deel 1) (2018)
12. Hobbycomputer-nostalgie op YouTube (2017)
13. Ontbrekende dagen / wanneer is het nieuwjaar? (2012)
14. Abort, Retry, Ignore? (2011)
15. Te veel Peppermint Schnapps (2008)
16. Teleac cursus “Microprocessors 2” (2006)